Duhan Suresi

Ha, Mim.[*]

_____________________
[*] Bu harflere huruf-u mukattaa /birbiri ile bağlantısı kesilmiş harfler denir. Bunların Nebîmize sorulmamış olması, bilinen bir anlamının olduğunu gösterir. Yoksa müşrikler bunu dillerine dolar, Nebîmizi sürekli rahatsız ederlerdi. Bununla ilgili sorular, İslam’ın Arap yarımadası dışına yayılmasından sonra başlamıştır.

Bu harflerle başlayan yirmi dokuz sureden yirmi beşinde Kur’an’a, dördünde de önemli konulara vurgu yapılıyor olmasından, onların dikkatleri toplama görevi yaptığı anlaşılır. Türkçede böyle bir kullanım yoktur.

APAÇIK kitaba ant olsun;

Biz onu mübârek / çok bereketli / hiç unutulmayacak bir gecede[1] indirmeye başladık. Çünkü Biz uyarıcıyız.

______________________
[1] Mübârek kelimesi bir sıfattır: Bolluk getiren, bereketli, verimli, kutlu, kutsal?! Gecelerden herhangi bir gece, gecenin / gecelerin kutsallığı yoktur. Ancak; bu sıfatı almasının sebebi Kur’an’ın ilk vahyedildiği / vahyedilmeye başlandığı an gece olduğu için, Kur’an’ın mübârekliği sebebiyle böyle anılmış olabilir. En doğrusunu Allah bilir.

Bu hikmetli iş o gece yerine getirildi.

Katımızdan bir emir olarak! Şüphesiz Biz elçiler göndericiyiz;

Rabbinden bir rahmet/merhamet olarak! Şüphesiz O işitendir, bilendir.

Göklerin, yeryüzünün ve ikisi arasında bulunanların Rabbidir. Eğer kesin inananlar iseniz!

O’ndan başka İlâh yoktur. Yaşatır ve öldürür. Sizin de Rabbinizdir, önceki atalarınızın da Rabbi’dir.

AKSİNE, onlar şüphe içinde oynayıp duruyorlar!

ÖYLEYSE şimdi sen, gökyüzünde açık bir duman görüneceği günü gözetle!

O, insanları sarıp kaplayıverir. İşte bu, çok acıklı bir azaptır.

“Rabbimiz! Azabı bizden kaldır. Çünkü biz kesin inananlarız” (derler).

Artık onlar için öğüt almak nasıl mümkün olabilir ki?! Oysa kendilerine apaçık bir elçi gelmişti.

Sonra ondan yüz çevirdiler ve dediler ki: “Bu öğretilmiş/eğitilmiş/yönlendirilmiş bir mecnun/cinlenmiş/cinlerle bağlantı kuran biridir!”

Biz azabı birazcık kaldırırız, ancak siz yine de eski halinize dönersiniz.

O gün büyük bir yakalayışla yakalarız. Çünkü Biz intikam alıcıyız!

HİÇ KUŞKUSUZ Biz onlardan önce; Firavun halkına yaptıklarının karşılığını verdik. Onlara değerli bir elçi geldi.

“Allah’ın kullarını bana teslim edin. Çünkü ben sizin için güvenilir bir elçiyim!

Allah’a karşı ululuk taslamayın / kendinizi ulaşılmaz sanmayın! Şüphesiz ben size apaçık bir kanıt getiriyorum.

Doğrusu ben, beni taşlamanızdan / yurdumdan çıkarıp kovmanızdan benim ve sizin Rabbiniz olan Allah’a sığındım.

Eğer bana inanmıyorsanız, hiç değilse benden uzak durun/engellemeyin” (dedi).

Sonraları Rabbine: “Bunlar suçlu bir toplum” diye dua etti.

(Allah da): “O halde kullarımı geceleyin yürüt. Çünkü siz mutlaka takip edileceksiniz.

Denizi açık bırak! Çünkü onlar ordu halinde gelip boğulacaklar.

Onlar nice bahçeleri ve pınarları terkettiler!

Nice ekinler/çiftlikler ve güzel konaklar!

Ve nice mutluluk verici nimetler!

İşte böyle, Biz bunları başka bir kavme miras bıraktık!

Gökyüzü ve yeryüzü onların üzerine ağlamadı! Fırsat verilenlerden de olmadılar.

ANT OLSUN Biz, İsrailoğulları’nı alçaltıcı azaptan kurtardık.

Firavun’dan!.. Çünkü o sınırı aşanlardan ululuk taslayan / kendisini ulaşılmaz (ilâh) sananlardan birisi idi.

Ant olsun bir ilme dayalı olarak (ilim üzere yaptıkları / ürettikleri şeylerden dolayı) onları (yaşadıkları çağda) diğer toplumlardan (hak ettikleri için daha) kabiliyetli / farklı özelliklerde kıldık.[1]

______________________
[1] Bu vb. ayetlere genelde ‘diğer toplumlardan’ üstün kıldık diye meallendirilir. Biz ‘kabiliyetli kıldık’ olarak vermeyi daha uygun gördük. Çünkü Allah; her topluma gönderilen Nebi ve Rasûllerin büyük çalışma ve gayretlerinden dolayı, o dönemde yaşayan (çağdaşlarına) diğer toplumlara göre çok başarılı olmuşlardır, bu anlamda ilim gereği yaptıkları, ürettiklerinden dolayı elbette diğer toplumların üzerinde kabiliyetçe farklılıkları görülmüştür. Üstün kıldık, yarattık, üstünlük verdik gibi anlamlandırılınca, Allah sanki o topluma torpil geçti gibi algılanabilir, bu da Allah’ın adâletine sığmaz. Biz bu vb. ayetleri böyle anlıyoruz, yine de en doğrusunu Allah bilir.

Onlara içinde apaçık bir belâ bulunan, işâretler (mucizeler) verdik.

BUNLAR da (Mekke’de uyarılanlar) şöyle diyorlar:

“İlk ölümümüzden başka bir şey yoktur, biz yeniden diriltilecek te değiliz.

Öyleyse atalarımızı getirin. Eğer doğru söyleyenler iseniz!”

Onlar mı daha hayırlı/güçlü, yoksa Tubba Kavmi ve onlardan önceki kimseler mi? Onları imha ettik. Çünkü onlar, suç işleyen kimseler idiler.

GÖKLERİ, yeryüzünü ve ikisi arasında bulunanları; oyun-eğlence olsun diye yaratmadık / vâretmedik!

Biz ikisini de gerektiği gibi / hak üzere yarattık. Fakat onların birçoğu bilmiyor!

GERÇEK ŞU Kİ; (kim yalancı, kim doğru açığa çıksın diye) ayırdetme / hüküm günü onların hepsinin buluşma / duruşma günüdür.

O gün dostun dosta hiçbir şekilde yararı olmaz. Ve onlara yardım da edilmez.

Allah’ın rahmet ettiği kimseler hariç! Şüphesiz O; üstündür, esirgeyendir.

ŞÜPHESİZ o zakkum ağacı;

günahkârların yemeğidir.

Maden eriyiği[1] (adeta lav) gibi karınların içinde kaynar durur;

______________________
[1] Magma, yeraltında bulunan, ergimiş haldeki kayaçlar. Kayaçların basınç düşmesi, sıcaklık yükselmesi, H₂O ilavesi gibi etkenler altında erimesi sonucu oluşan silikat hamuru durumundaki eriyiklerdir. Yeryüzüne ulaşarak yanardağlardan püsküren magmaya lav denir.

kızgın/kaynar suyun kaynaması gibi!

“Onu yakalayın ve cehennemin ortasına sürükleyin.

Sonra başının üstüne kaynar su azabından dökün.”

”Tat bakalım! Çünkü sen kendince üstündün, şerefliydin!”

“Şüphesiz kuşkulanıp durduğunuz şey işte budur!”