BÜTÜN ÖVGÜLER Allah’a aittir! O ki, kitabı kuluna indirdi ve o[kitabı]na, (anlaşılmasını güçleştirecek) hiçbir eğrilik / zorluk koymadı!
Kehf Suresi
İniş Sırası: 69 • Mushaf Sırası: 18 • Mekki Sure • 110 Ayettir
Rahman ve Rahim Allah’ın adıyla.
Kehf 2
Dosdoğrudur! Kendi katından gelecek şiddetli bir azaba karşı uyarmak ve salih amel / hayata katkı sağlayan / faydalı işleri en iyi şekilde yapan müminlere, kendileri için güzel bir mükâfatın bulunduğunu müjdelemek için!
Kehf 3
Orada sonsuz kalıcıdırlar.
Kehf 4
“Allah çocuk edindi” diyenleri uyarmak için.
Kehf 5
Bu hususta ne kendilerinin, ne de atalarının bir bilgisi vardır. Ağızlarından ne de ağır bir söz çıkıyor. Sadece yalan söylüyorlar.
Kehf 6
BELKİ de sen bunlar yüzünden neredeyse kendini helâk edeceksin; sana gelen bu söze / ayetlere / vahye / Kur’an’a inanmıyorlar diye?!
Kehf 7
Şüphesiz Biz, yeryüzündeki şeyleri bir süs / bir araç kıldık ki; insanların hangisinin daha güzel iş yaptığını açığa çıkaralım (yaptıklarının tam karşılığını verelim) diye.
Kehf 8
Şüphesiz Biz, yeryüzünün üzerindekilerini kupkuru bir toprak yapıcılarız.
Kehf 9
SEN Kehf (mağara ashabı / arkadaşları) ve Rakîm ashabını (yazılı metin sahibi arkadaşlarını), Bizim şaşılacak ayetlerimizden mi sanıyorsun?
Kehf 10
Hani o gençler mağaraya sığındılar ve dediler ki: “Rabbimiz! Bize katından bir rahmet ver. Bize şu işimizden bir kurtuluş yolu hazırla!”
Kehf 11
Böylece Biz de nice yıllar o mağara içinde onları (duyu organları olan kulaklarına bir ağırlık koyarak / kapatarak bütün organları ile birlikte) uyuttuk.[1]
______________________
[1] Herkes bizzat kendi hayatında şahittir, yatağa yatıp uykuya daldığında ve daha sonra UYKU sırasında bir ses işittiğinde ya da biri seslendiğinde ANINDA uyanırız?! Burada dikkat çekmek istediğimiz şey KULAĞIMIZ (kulak organımız uyku esnasında Allah tarafından kapatılmamıştır) en küçük tıkırtıyı duyar ve ayağa kalkarız. Ashab-ı Kehf ile ilgili ise Allah onları uyuttuğuna vurgu yapar. Bütün organları ile uyutmuştur. Duyu organları olan KULAKLARA bir ağırlık koymuştur, kapatmıştır, damga vurmuştur ki herhangi bir sesten etkilenmesinler. Bir ses işitip de uyanıp ayağa kalkmasınlar.
Zümer 39/42 ‘de ise DUYU ORGANLARI KULAKLAR AÇIKTIR, kapatılmamıştır, bir ağırlık konulmamıştır; en küçük bir tıkırtıda hemen uyanıp ayağa kalkılır. Daha açık ve net bir ifadeyle gece uyku esnasında DUYU ORGANLARI kısa süre (gece boyunca, bir ses duyuncaya kadar) DEVRE DIŞI BIRAKILIR. Kehf 11 ‘de ise tamamen kapatılmıştır, kulaklara (duyu organlarına) bir ağırlık konulmuştur ki, bir ses ile uyanıp ayağa kalkmasınlar.
Kehf 12
Sonra onları uyandırdık ki; iki taraftan hangisinin kaldıkları süreyi daha iyi hesap edeceği bilinsin.
Kehf 13
ONLARIN haberlerini sana gerçek olarak anlatıyoruz. Şüphesiz onlar Rablerine iman etmiş gençlerdi, Biz de onlara doğruluklarını/hidayetlerini artırmıştık.
Kehf 14
Onların kalplerini kuvvetlendirmiştik. Hani kalktılar hemen dediler ki: “Bizim Rabbimiz göklerin ve yeryüzünün Rabbidir. Artık biz O’ndan başka bir ilâha asla yalvarmayacağız! O zaman saçma sapan bir şey söylemiş oluruz.
Kehf 15
İşte şunlar bizim halkımız O’nun dışında ilâhlar edindiler. Onlar hakkında açık bir kanıt getirmeleri gerekmez miydi? Allah’a yalan uyduran kimseden daha zalim kim olabilir?”
Kehf 16
Ve (içlerinden biri demişti ki): ”Madem ki siz, onlardan ve Allah’tan başka kulluk ettikleri şeylerden uzaklaştınız, öyleyse mağaraya sığının ki, Rabbiniz size rahmetinden yaysın ve işinizde size bir kolaylık hazırlasın.”
Kehf 17
VE güneşi bir görseydin, doğduğu zaman mağaralarından sağa doğru eğiliyor, battığı zaman da sola doğru dokunarak giderdi. Ve onlar mağaranın genişçe bir odası içinde idiler. İşte bu Allah’ın ayetlerinden / işaretlerinden biriydi! Allah; doğruyu dileyenleri / isteyenleri / tercih edenleri doğru yola ilettiğinde işte o kimse doğru yolu bulmuştur. Sapıklığı isteyenleri / dileyenleri / tercih edenleri de sapıklıkta bıraktığında kesinlikle ona doğru yolu gösteren bir dost bulamazsın.
Kehf 18
ONLAR uykuda iken sen onları uyanık sanırdın. Biz onları sağa-sola çevirirdik. Onların köpeği de, mağaranın girişinde iki kolunu / ayağını uzatmış durumdaydı. Onları o durumda görseydin elbette onlardan dönüp kaçardın! Kesinlikle onlardan dolayı içine bir ürperti dolardı.
Kehf 19
İşte böylece; onları dirilttik ki, kendi aralarında birbirlerine sorsunlar diye. İçlerinden sözcü birisi: “Ne kadar kaldınız?” dedi. “Bir gün veya bir günün bir parçası kadar kaldık!” dediler. Dediler ki: “Ne kadar kaldığımızı Rabbimiz daha iyi bilir. Şimdi siz birinizi şu gümüş ile şehre gönderin de baksın, hangi yiyecek daha temiz ise ondan size bir yiyecek getirsin. Ancak çok dikkatli davransın, sakın sizi kimseye sezdirmesin!
Kehf 20
Çünkü onlar sizi ele geçirirse taşlarlar veya sizi kendi dinlerine döndürürler. O zaman sonsuza kadar mutlu olamazsınız.”
Kehf 21
İŞTE BU YOLLA/böylece onları buldurduk ki, Allah’ın vadinin gerçek olduğunu ve kendisinde hiç şüphe olmayan kıyamet saatinin geleceğini bilsinler. Hani onlar, işlerini kendi aralarında birbirleriyle tartışıyorlardı: Bir kısmı; “Onların üzerine bir bina yapın, Rableri onların durumunu daha iyi bilir” diyorlardı. Onlar hakkında yapılan tartışmada galip gelenler: “Biz mutlaka onların üzerine bir mescit yapacağız” dediler.
Kehf 22
“Onlar üçtür, dördüncüleri köpekleridir” derlerse; “Beştirler, altıncıları da köpekleridir” derlerse; “Gayb / bilinmeyen hakkında” tahmin yürütürlerse; “Yedidirler, sekizincileri de köpekleridir” derlerse de ki: “Onların sayısını Rabbim daha iyi bilir. Onların kayda değer bir bilgiye sahip olanları çok azdır. Artık onlar hakkında açıkça bilinenler dışında hiç kimse ile tartışmaya girme! Ve onlar hakkında bilgi almak için de hiç kimseye bir soru sorma!”
Kehf 23
VE HİÇBİR ŞEY için asla: “Ben bunu yarın mutlaka yapacağım” deme!
Kehf 24
“Ancak Allah izin verirse!” (de). Unuttuğun zaman da Rabbini an ve de ki: “Umarım Rabbim, beni bundan daha yakın bilgiye yaklaşmam için, doğruya yöneltip iletir.”
Kehf 25
VE (BAZILARI); onların mağaralarında üç yüz yıl kaldı(ğını ileri sürüyor) ve kimileri de (bu sayıya) dokuz yıl daha ilâve ediyorlar.
Kehf 26
(Bu onların iddialarıdır). De ki: “Onların ne kadar kaldıklarını Allah daha iyi bilir. Göklerin ve yeryüzünün gaybı/görülemeyeni O’nundur. O, ne güzel görendir. Ve O, ne güzel işitendir Onların O’ndan başka bir velisi/dostu/yardımcısı yoktur. Kendi hükmüne/kararına hiç kimseyi ortak etmez.”
Kehf 27
ÖYLEYSE Rabbinin kitabından sana vahyolunanı oku! O’nun sözlerini değiştirecek yoktur. Ve asla O’nun dışında bir sığınak da bulamazsın!
Kehf 28
Sen sabah akşam, Rablerinin rızasını isteyerek yalvaran kimselerle beraber ol! Dünya hayatının süsünü isteyerek onlardan gözlerini ayırma! Kalbi Bizi anmaktan gafil olan, sırf tutkusuna uyan ve işi hep aşırılık olan kimseye uyma!
Kehf 29
DE Kİ: “Bu gerçek Rabbinizdendir.” Artık inanmak için gerekeni yapan gereği gibi iman etsin, inkâr etmek için gerekeni yapan da kâfir olsun / gerçeğin üzerini örtsün. Şüphesiz Biz, yanlış yapan / zalimler için bir ateş hazırladık; çadırı / duvarları kendilerini kuşatan bir ateş! Eğer imdat / yardım dilerlerse; yüzleri haşlayan erimiş maden / maden eriyiği[1] gibi bir su ile yardım edilirler. Ne kötü bir içecek! Ve ne kötü bir dayanak!
______________________
[1] Magma, yeraltında bulunan, ergimiş (Fizik Terimi: Isı etkisiyle sıvı duruma geçmiş (katı madde) hâlindeki kayaçlar. Kayaçların basınç düşmesi, sıcaklık yükselmesi, H2O ilavesi gibi etkenler altında erimesi sonucu oluşan silikat hamuru durumundaki eriyiklerdir. Yeryüzüne ulaşarak yanardağlardan püsküren magmaya lav denir.
Kehf 30
O kimseler ki; iman edip salih amel/hayata katkı sağlayarak faydalı işleri en iyi şekilde yapmışlardır. Şüphesiz Biz güzel bir amel/iş yapan kimsenin de ücretini zayi etmeyiz.
Kehf 31
Onlar öyle kimselerdir ki; kendileri için altlarından ırmaklar akan Adn Cennetleri vardır. Orada altından bileziklerle süslenip bezenirler. İnce has ipekten ve ağır işlenmiş atlastan yeşil giysiler giyerler. Koltuklar üzerine yaslanırlar. Ne güzel bir ödül! Ne güzel bir dayanak!
Kehf 32
ONLARA şu iki adamın misalini anlat: Birine, iki üzüm bağı/bahçesi vermiş, onları hurmalıklarla çevirmiştik. İkisi arasında da ekinler bitirmiştik.
Kehf 33
Her iki bağ da/bahçe de meyvelerini verdi, hiçbir şeyi eksik bırakmamıştı. Aralarından bir de ırmak akıtmıştık.
Kehf 34
Onun bir geliri vardı. Arkadaşıyla konuşurken ona dedi ki: “Ben senden malca daha zengin, adamca daha güçlüyüm”.
Kehf 35
Ve o, kendi kendisine yazık ederek bağına girdi ve dedi ki: “Sonsuza kadar bunun yok olacağını sanmam!
Kehf 36
Kıyamet saatinin gerçekleşeceğini de sanmıyorum. Eğer Rabbime tekrar döndürülsem bile, mutlaka yer ve sonuç itibariyle bundan daha iyisini bulurum.”
Kehf 37
Kendisiyle konuşan arkadaşı dedi ki: “Sen, seni topraktan, sonra bir damla nutfeden/sudan yaratan, sonra da seni bir adam olarak şekillendireni inkâr mı ediyorsun?
Kehf 38
Ama O Allah benim Rabbimdir. Ben Rabbime hiç kimseyi ortak koşmam!
Kehf 39
Bağına girdiğin zaman: “Allah ne güzel dilemiş/yaratmış! Güç yalnız Allah’ındır” demen gerekmez miydi? Gerçi sen beni malca ve evlâtça fakir görüyorsun!..
Kehf 40
Belki Rabbim bana senin bağından daha iyisini verir. Seninkine de gökyüzünden bir afet/belâ gönderir de, kupkuru bir toprak oluverir!
Kehf 41
Veya onun suyu yerin dibine çekilir de, bir daha onu arayıp bulamazsın!”
Kehf 42
Derken onun serveti/mahsûlü kuşatılıp yok edildi. (Bağ sahibi) hemen ona harcadığı şeylere (içi yanarak), ellerini ovuşturmaya başladı. Bağ çardakları üzerine çökmüş kalmıştı! Şöyle diyordu: “Ah, ne olurdu ben/yazıklar olsun bana, Rabbime hiç kimseyi ortak koşmasaydım!”
Kehf 43
Allah dışında kendisine yardım edecek bir topluluk da yoktu. Kendi kendine de yardım edemedi.
Kehf 44
İşte bu durumda velâyet/yardım ve koruyuculuk, gerçek olan Allah’a aittir. Sevap/mükâfat vermek bakımından en iyi, en güzel sonucu vermek yönünden de en iyi olan O’dur.
Kehf 45
SEN ONLARA dünya hayatının misalini şöyle anlat: O, gökyüzünden indirdiğimiz bir su gibidir. Onunla yeryüzünün bitkileri birbirine karışmıştır. Sonra da rüzgârların savurduğu çöp kırıntıları olmuştur. Allah herşeye muktedîrdir / herşeye güç yetirendir!
Kehf 46
Mal ve çocuklar dünya hayatının süsüdür. Faydalı olan kalıcı işler ise Rabbinin katında, sevapça daha iyi, umut bağlamaya daha lâyıktır.
Kehf 47
O gün dağları yürütürüz ve yeryüzünü dümdüz olmuş/çırılçıplak görürsün. Onların hepsini toplamışızdır, içlerinden hiçbirini geride bırakmamışızdır.
Kehf 48
Hepsi sıra sıra Rabbinin huzuruna sunulmuşlardır. Ant olsun, sizi ilk defa yarattığımız gibi Bize geldiniz. Oysa siz, sizin için; belli bir hesap zamanı tayin etmeyeceğimizi sanmıştınız.
Kehf 49
Kitap ortaya konulmuştur. Artık suçluları onun içindekilerden dolayı, korkar bir durumda görürsün. Derler ki: “Eyvahlar bize! Bu kitaba ne oluyor böyle? Küçük-büyük hiçbir şeyi bırakmıyor, herşeyi toplamış sayıp döküyor!” Yaptıkları şeyleri hazır olarak bulmuşlardır. Rabbin hiç kimseye zulmetmez!..
Kehf 50
VE (HATIRLA Kİ) Biz bir zaman meleklere: “Âdem’i selamlayın[*]/önünde saygı ile eğilin” demiştik. İblis[**] dışında hepsi saygı ile eğildiler/selamladılar. O (İblis), cinlerden (algılayamadığınız varlıklardan) idi. Rabbinin emrinden/sözünden/söylediğinden dışarı çıktı. Onu ve soyunu Benim dışımda dostlar mı ediniyorsunuz? Oysa onlar, sizin için saldırgan bir düşmandırlar. Ne kötü bir değiştirmedir!
______________________
[*] Pek çok Meal Sahibi genelde ‘secde edin’ olarak verirler. Biz saygıyla eğilin, selâmlayın olarak vermeyi uygun gördük. Bkz.: Secdenin kök anlamı eğilmedir (Müfredat).
[**] İblis; kötülüğün/kötülerin/şeytanların babasıdır, yani bir başka deyimle kötülüğün temsilcisidir. İnsan için büyük bir saldırgan ve saptırıcı/yoldan çıkarıcı bir düşmandır.