Lokman Suresi

Elif, Lâm, Mim.[*]

_____________________
[*] Bu harflere huruf-u mukattaa /birbiri ile bağlantısı kesilmiş harfler denir. Bunların Nebîmize sorulmamış olması, bilinen bir anlamının olduğunu gösterir. Yoksa müşrikler bunu dillerine dolar, Nebîmizi sürekli rahatsız ederlerdi. Bununla ilgili sorular, İslam’ın Arap yarımadası dışına yayılmasından sonra başlamıştır.

Bu harflerle başlayan yirmi dokuz sureden yirmi beşinde Kur’an’a, dördünde de önemli konulara vurgu yapılıyor olmasından, onların dikkatleri toplama görevi yaptığı anlaşılır. Türkçede böyle bir kullanım yoktur.

BUNLAR Hikmet (isâbetli kararlar vermenize katkı sağlayan ve problem çözme bilimi) ile donanmış Kitabın / Kur’an’ın ayetleridir.

İyi / güzel davrananlar için rehber ve rahmet olmak üzere!

Onlar ki; salâtı (dini dosdoğru yaşayarak) ayakta tutarlar / namazı gereği gibi kılarlar, zekâtı verirler ve ahirete de (bir gün ahirette yaptıklarıyla yüzleşeceklerine) kesin olarak iman edip inanırlar.

İşte onlar, Rablerinden bir hidayet üzerindedirler. Ve onlar, kurtuluşa erenlerin ta kendileridirler.

İNSANLARDAN öyle kimseler var ki; bilgisizce Allah’ın yolundan saptırmak / alıkoymak ve onu eğlence edinmek için uydurma, boş ve lüzûmsuz sözlere uyup onları benimserler / satın alırlar! İşte onlara aşağılayıcı bir azap vardır.

Ona ayetlerimiz okunduğu zaman büyüklenerek yüz çevirdi. Sanki onları işitmemiş gibi, sanki kulaklarının içinde ağırlıklar varmış gibi! Onu, acıklı bir azap ile müjdele!

Şüphesiz iman edenlere ve faydalı bir işi en iyi şekilde yapanlara nimet cennetleri vardır.

Orada devamlı kalırlar. Allah’ın sözü gerçektir. O; üstün ve güçlüdür, doğru hüküm / isâbetli karar verendir.

O; gökleri görebildiğiniz bir direk olmaksızın yarattı. Sizi sarsmasın diye, yeryüzüne ağırlıklar yerleştirdi. Ve orada her türlü canlıyı yaydı. Gökten su indirdik de orada her güzel çiftten bitirdik.

İşte bu, Allah’ın yaratışıdır! Haydi, Bana gösterin; O’ndan başkaları ne yarattı? Hayır, aksine zalimler, apaçık bir sapkınlık içindedirler.

ANT OLSUN Biz Lokman’a hikmet / bilgelik verdik. “Allah’a şükret!” diyerek. Kim şükrederse ancak kendisi içindir. Kim de inkâr / nankörlük ederse, şüphesiz ki Allah; zengindir, her türlü övgüye lâyıktır.

Hani Lokman oğluna öğüt vererek demişti: “Ey yavrucuğum! (Yaşamında Allah’ı devre dışı bırakarak) Allah’a şirk/ortak koşma! Şüphesiz ki ortak/şirk koşmak en büyük zulümdür!”

Biz insana; ana-babasına ‘iyilikle davransın’ diye bir görev / sorumluluk verdik. Annesi onu zorluk üstüne zorlukla taşımıştı.[1] Onun sütten kesilmesi de iki yılda olmuştur: “Bana (şükret) ve ana-babana da teşekkür ederek minnet duy; dönüşünüz Bana / huzuruma / katımadır.”

______________________
[1] Bu ayette Allah (daha iyi bilir); insanı yaratmadan önceki durumundan ve ana rahmine düştükten sonraki hâlinden bahsedilir. Bu ayeti ilk / sıfır yaratılış öncesi henüz adı sanı dahi bilinmezken, yahut İNSAN olarak anılıp tanınmadan önceki hâli, şeklinde de okuyabiliriz. Veyahut ana rahminde ölü iken, bir çiğnem et ve daha sonra da o bir çiğnem eti kemiklere dönüştürerek, son oarak ta kısa bir süre zarfında (o insan için yaratıan ruh bedenine yüklenilerek) hayat verdiğimiz insanı çok farklı aşamalardan geçirdik, diye de anlamak mümkün.

Bugün Tıp Bilimi bir çoğucun ana rahminde canlanmasını şöyle izah eder:

Evet, anne karnındaki bebek 7. haftadan itibaren hareket etmeye başlar ancak henüz oldukça küçük olduğu için bu hareketlerin anne tarafından hissedilmesi mümkün değildir. Annenin bebeğin hareketlerini hissetmesi için henüz hamileliğin çok erken bir dönemindir. Bebeğin hissedilmesi 16. haftayı bulmaktadır.

Eğer o ikisi; hakkında bilgin olmayan birtakım şeyleri, Bana ortak koşmaya zorlarlarsa, bu konuda onlara boyun eğme / itaat etme ve (bu durumda bile) onlara bu dünyada sahip çık / iyi bak. Ve Bana yönelen (nimet sahibi) kimselerin yoluna uy! Sonra dönüşünüz Banadır / Benim katımadır; yapmış olduğunuz şeyleri size haber veririm.

“Ey yavrucuğum! Yaptığın şey bir hardal çekirdeği ağırlığınca da olsa, bir kayanın içinde veya göklerde ya da yerin içinde bulunsa da Allah onu getirir. Şüphesiz Allah gizli ve ince şeyleri bilen / lâtif; her şeyden haberdar olan / habir’dir!”

“Ey yavrucuğum! (Gönderilmiş kitaptan) ayetleri[n manâsını / anlamını] düşünerek / kavrayarak (emirleri, nehiyleri, tavsiyeleri ve verilen bilgileri dikkatle hayatına alıp uygulayarak) salâtı / dini ayakta tut / namaz kıl; ma’ruf olanı / iyiyi emret, kötüden sakındır! Başına gelen şeylere sabret / dayan / yenmeye çalış. Şüphesiz bunlar azmi gerektiren işlerdendir!

İnsanlara yanağını bükme![1] Yeryüzünde çalım satarak / böbürlenerek yürüme, Allah böbürlenip kendini beğenen hiç kimseyi sevmez!

______________________
[1] İnsanlara (ana-baban, kardeşlerin ve akrabaların da dahil) surat asıp kibirlenerek ve aşağılayarak davranma.

Yürüyüşünde doğal ol,[1] sesini alçaltıp sakinleştir / bağırıp çağırarak konuşma! Çünkü seslerin en çirkini eşeklerin sesidir!”

______________________
[1] Yürüyüşünde mütevazi ol! Kaba bir tabir ile hava atarak / caka satarak yürüme; doğal, efendi, olgun insanlar gibi ağır başlı ve sakin sakin yürü!

GÖRMEDİNİZ Mİ? Allah göklerde ve yerde bulunanları size boyun eğdirmiştir. Zahir / görünen/açık ve batın / görünmeyen / gizli nimetlerini size bol bol vermiştir. Yine de insanlar içinde bir bilgiye dayanmaksızın kılavuzu / rehberi / yol göstericisi olmadan ve aydınlatıcı bir kitabı da bulunmadan, Allah hakkında tartışan / mücadele eden kimseler vardır!

Onlara; “Allah’ın aktardığı verilere / indirdiklerine / anlatılanlara uyun” denilince; “Hayır!” dediler. “Biz ancak atalarımızı üzerinde bulduğumuz şeylere (öteden beri süregelen geleneksel anlayışa) uyarız.” Şeytan onları alevli azaba çağırıyor olsa da mı?!

HER KİM yüzünü Allah’a çevirirse / özünü Allah’a teslim ederse, güzel düşünerek / güzel davranarak; işte o (sistem olarak) en sağlam kulpa / sisteme sarılmıştır. İşlerin sonucu Allah’a döner.

Kim de gerçeği bildiği hâlde kefera olursa / gerçeğin üzerini örterse (kâfir olursa) artık onun inkârı / küfrü (gerçeğin üzerini örtmesi) seni üzmesin! Onların dönüşü (hesap vermek üzere) Bizim huzurumuzadır. O zaman yaptıkları şeyleri onlara haber vereceğiz. Şüphesiz Allah göğüslerin özünü / kalplerde saklanılanı bilendir.

Onları az bir süre geçindiririz, sonra da kaba bir azaba sürükleriz.

ŞAYET ONLARA: “Gökleri ve yeri kim yarattı?” diye sorsan, elbette “Allah!” derler. De ki: “Övgü Allah içindir.” Fakat, onların birçoğu bilmiyor.

Göklerde ve yerde ne varsa Allah’ındır! Şüphesiz Allah; zengindir / hiçbir şeye ihtiyacı yoktur, en güzel övgülere lâyık olandır.

Eğer yeryüzündeki ağaçlar kalem olsaydı, denizler de mürekkep olsa, arkasından yedi deniz daha ona katılsa, yine de Allah’ın kelimeleri tükenmez! Gerçekten Allah; Azizdir, Hakimdir.

Sizin yaratılışınız ve yeniden diriltilmeniz, yalnızca tek bir kişininki gibidir! Şüphesiz Allah; işitendir, görendir.

Görmedin mi? Allah geceyi gündüze ve gündüzü de geceye bağlayıp katıyor. Güneş’i ve Ay’ı boyun eğdirmiştir. Her biri belirli bir süreye kadar (kendi yörüngelerinde dönerek) akıp gidiyor! Şüphesiz ki Allah yaptıklarınızdan haberdardır.

Bu böyledir; çünkü O Allah hakkın / gerçeğin ta kendisidir. O’ndan başka taptıkları ise elbette yalandır / batıldır! Şüphesiz Allah yücelikte tektir, büyüklükte tektir!

Allah’ın nimetiyle (su ve rüzgar ile) akıp giden gemileri görmedin mi? Ayetlerden bazısını size göstermek için!.. Bunda pek sabırlı, çok şükreden herkes için ibretler vardır.

Kara bulutlar gibi dalgalar onları sardığı zaman, dini O’na has kılarak Allah’a yakarırlar; onları kurtarıp karaya çıkardığında ise içlerinden bir kısmı orta yolu tutar. Zaten Bizim ayetlerimizle ancak; gaddar ve nankör olanlar mücadele eder.

EY İNSANLAR! Rabbinizden sakının! Babanın çocuğunun yükünü yüklenemeyeceği, çocuğun da babasının yükünü yüklenemeyeceği o günden korkun! Şüphesiz Allah’ın sözü gerçektir. Öyleyse dünya hayatında aldanmayın[1] ve sakın çok aldatıcı (şeytanın insandan din adamları) sizi Allah’ın affına / kesinkes affedeceğine inandırıp güvendirmesin!

______________________
[1] Veya; “Öyleyse dünya hayatı sizi aldatmasın” olarak ta anlamlandırmak mümkündür. Yani dünya hayatının gecici zevkine kanmayın!

Şüphesiz kıyâmet saatinin ilmi[1] O’nun katındadır. O yağmuru indirir ve rahimlerde olanı bilir. Hiç kimse yarın başına ne geleceğini[2] bilmez. Hiç kimse arzın / yeryüzünün neresinde öleceğini de bilmez. Şüphesiz Allah bilendir, haberdar olandır!

______________________
[5] Ne zaman gerçekleşeceği ile ilgili kesin bilgi yalnız Allah’a aittir!

[6] Sevap veya günah yönünden ne kazanacağını bilmez.