Nisa 78

Nerede olursanız olun; sağlam kaleler içinde de bulunsanız ölüm sizi yakalar / gelip bulur. Onlara bir iyilik gelince; “Bu Allah’tandır” derler. Başlarına bir kötülük geldiğinde (kendi ellerinin öne sürdüğünü / elleriyle kazandıklarını unutarak); “Bu senin yüzündendir” diyerek bahane üretirler. De ki: “Başınıza gelenlerin hepsi Allah’ın denetimi altındadır”. Bu topluma ne oluyor ki, bir türlü söz anlamıyorlar!

______________________

[1] Kişinin başına gelen her türlü kötülük kendi ellerinin öne sürdüğü, daha önceden yaptıklarına karşılık olarak verilir. Yani o kişinin başına bir kötülük gelecekse/ geliyorsa, Allah izin verdiği için gelir; kişi yaptığı o kötülüğe niyetlenip, gerçekleşmezden önce Allah’a yönelir tövbe ederse, bir de bakarsınız ki Allah o kişinin başına kötü şeylerin gelmesini önleyebilir.

[2] Hadis:  اَللّٰهُ نَزَّلَ اَحْسَنَ الْحَد۪يثِ كِتَابًا مُتَشَابِهًا مَثَانِيَۗ ~ “Allah Kitabını/Kur’an’ını hadisin/sözün eşsiz güzelikte olanıyla, ikişerli (bir sistemle yani olumlusu olumsuzuyla çok anlamlı) örnekler vererek indirdi” diye de muhteşem bir ifâde vardır. Bu vb. ayetler ile şu anlaşılmamalı; bugün Allah Rasûlü Muhammed as.’a atfedilen rivayetlere biliyorsunuz Hadis ve Hadis Külliyatı deniliyor. Allah, yüzyıllar sonra ortaya çıkacak Muhammed as.’a ait olduğu söylenilen HADİSLERE gönderme yapıyor gibi algı yapanları ve bu algı çalışmalarını ayrı tutuyorum, Yüce Allah’ın böyle bir gönderme yaptığını/yapacağını düşünmüyorum. Allah’ın sözünden başka, haberinden başka olarak okumakta fayda var; Kur’an’ın Furkan gibi, Zikir gibi isimlerinden olan Hadis ismini?! Aşağıdaki notlarımın bu minvâl üzere değerlendirilmesini rica ederim.

Kur’an’da; Kur’an’ın çok farklı isimleri vardır; şimdi bunları sırasıyla ele alalım.

Kur’an’ı en güzel tanımlayan, ne demek olduğunu anlatan, özelliklerini belirten de şüphesiz bizzat kendisidir.

Kur’ân-ı Kerîm’de, “Kur’ân, Furkān, Kitâb, Zikr, Hadîs, Ahsenu’l-hadîs, Nûr, Rûh” isimleriyle  geçmektedir.

“Mushaf, Hûdâ, Hakîm, Tenzil, Kelâmullah, Vahy” gibi çeşitli isimler ve sıfatlarla kullanılagelmiştir.

Kur’an-ı Kerim’de “Kitâb” ismi, Kur’an’ı tarif ederken onlarca defa anılmıştır. “Toplanan, yazılan, bir araya getirilen” anlamında “Kitâb” ismiyle “toplanan, okunan, bir araya getirilen” anlamına gelen “Kur’an” isminin sıkça yer alması onun hem okunan hem yazılan bir ilahi bildiri olduğuna işaret etmektedir.

O Allah’ın sözü olduğunda hiç şüphe bulunmayan, Allah’ın emirlerine uygun yaşamak ve aykırı davranmaktan sakınmak isteyenlere doğru yolu gösteren ve öğreten bir “Kitap”tır. Her türlü kişisel ve toplumsal karanlıklardan aydınlığa; eşsiz galip ve övgüye lâyık olan Allah’ın yoluna çıkmak üzere; her şey için bir açıklama, bir doğru yol rehberi, bir rahmet ve Müslümanlara bir müjde olarak indirilmiş bir “Kitap”tır.

Elif, Lâm, Râ. (BU), AYETLERİ sağlamlaştırılmış bir kitaptır! Sonra da hakîm olan ve her şeyin iç yüzünü bilen (Allah) tarafından açıklanmıştır.” (Hûd 1)

“Anılan, hatırlanan, öğüt” anlamına gelen “Zikr” kelimesi Kur’an-ı Kerim’in yüce isimlerindendir.  Allah “ŞÜPHESİZ (bu) Zikr’i (Kur’an’ı Levh-i Mahfuzdaki Orijinalinden/Ana Kitap’tan); Biz indirdik/veri olarak aktardık ve elbette onun koruyucusu da Biziz!” (Hicr 9) buyurmaktadır.

“Hakkı batıldan, doğruyu eğriden, iyiyi kötüden ayıran” anlamında “Furkân” kelimesi de Kur’an’ın yüce isimlerindendir.

Allah’ın sözü için söz anlamında “Hadîs” ismi de bir ayette yer almış, Hadîs’in alemlerin Rabbinden indirildiği vurgulanmıştır.

Kur’an-ı Kerim’in yüce isimlerinden “sözün en güzeli” anlamına gelen “ahsenu’l-hadîs” de yer alır. Allah, sözün en güzelini  uyum ve ahenkte, müjde ve tehdit, rahmet ve azap, cennet ve cehennem gibi karşılıklı ifadeli bir kitap olarak indirmiştir.

“Rablerinden korkan kişiler (onu ve anlamını okuyorlarken onun etkisinde kalır) ondan derileri ürperir!” (Zümer 23)

“Aydınlık ve aydınlatan” anlamına gelen ‘‘Nûr’’ kelimesi; “hak ve doğru yol”, “iman”, “öğüt”, “anlayış” anlamlarında pek çok ayeti kerimede yer alır. Ayrıca “nur kaynağı” veya “nurlandıran, her şeyi aydınlatan” anlamında kimi ayeti kerimede Allah’ı, Rasûlünü yahut İslam’ı tanımlamak üzere kullanılmıştır. “Nûr”, aynı zamanda Kur’an-ı Kerim’in yüce isimlerinden biridir. Yaptıklarımızdan hakkıyla haberi olan Allah’a, Resûlü’ne ve indirdiği o Nûr’a yani Kur’an’a inanmak kurtuluş reçetesidir.

“Geniş ve ferahlık verici olan” anlamına gelen “Rûh” kelimesi, Kur’ân-ı Kerîm’de yirmi bir yerde geçer. “Canlıların hayatını sağlayan, Cebrâil (AS) (rûhu’l-kuds, er-rûhu’l-emîn), büyük bir melek, rahmet, emir, yarattığı kulunun ruhunu bedenine yüklemekle meydana gelen, hayat” anlamlarında da kullanılmıştır. “Rûh” kelimesi “kalplere can veren” anlamında Kur’an-ı Kerim’i tanımlayan yüce isimler arasında yer alır. Allah’ın emrinden olarak kalplere can veren bir rûh, Kur’an indirilmiştir.

Kur’an Allah sözüdür, kelâmdır; doğru yola eriştiren Hadi ve Hüdâ’dır. Hem doğru yol yani es-sırâtü’l-müstakīmdir hem rahmet ve şifadır. Yücedir; alîdir, değerlidir, azîzdir. Sözleri hikmettir, hakîmdir, mübarektir. Allah katından indirilmiş, tenzîldir, vahydir. Arapçadır, Arabîdir. Müjdeleyendir, beşîrdir hem büşrâdır, hem uyarıcıdır nezirdir, hem açıklayıcıdır, beyandır. Zengin anlamlarıyla ve sadece okunuşuyla bile; okuyan, uygulayan, inanan herkesin gönlüne devadır.­


Bağlantılı Ayetler: 3/156 36/13 36/27 39/123



« | Nisa 78 | »


Ayetin Kelime Karşılıkları

#KelimeAnlamKök
1eynemaneredeأَيْنَمَا
2tekunuolsanızتَكُونُوا
3yudrikkumuyine sizi bulurيُدْرِكْكُمُ
4l-mevtuölümالْمَوْتُ
5velevve eğerوَلَوْ
6kuntumbulunsanızكُنْتُمْ
7fiiçindeفِي
8burucinkalelerبُرُوجٍ
9muşeyyedetinsağlamمُشَيَّدَةٍ
10ve inve eğerوَإِنْ
11tusibhumonlara erişirseتُصِبْهُمْ
12hasenetunbir iyilikحَسَنَةٌ
13yekuluderlerيَقُولُوا
14hazihibuهَٰذِهِ
15min-ındandırمِنْ
16inditaraf-عِنْدِ
17llahiAllahاللَّهِ
18ve ineğerوَإِنْ
19tusibhumonlara erişirseتُصِبْهُمْ
20seyyietunbir kötülükسَيِّئَةٌ
21yekuluderlerيَقُولُوا
22hazihibuهَٰذِهِ
23min-dendirمِنْ
24indikesenin yüzün-عِنْدِكَ
25kulde kiقُلْ
26kullunhepsiكُلٌّ
27min-ındandırمِنْ
28inditaraf-عِنْدِ
29llahiAllahاللَّهِ
30femaline oluyor kiفَمَالِ
31ha'ula'ibuهَٰؤُلَاءِ
32l-kavmitoplumaالْقَوْمِ
33laلَا
34yekaduneyanaşmıyorlarيَكَادُونَ
35yefkahuneanlamayaيَفْقَهُونَ
36hadisensözحَدِيثًا